AFGANİSTAN: ABD VE NATO’NUN ÇEKİLMESİ BAŞLADI…

Afganistan’da yaklaşık 20 yıldır konuşlu bulunan ABD ve NATO askerlerinin çekilmesi resmi olarak başladı. Tarihi geciken çekilme sırasında Taliban’ın bir saldırı düzenlemesinden endişe ediliyor.

Asya’nın stratejik önemdeki ülkesi Afganistan bir kez daha bir imparatorluğa mezar mı oldu? 19’ncu yüzyılın sonlarına damgasını vuran “Büyük Oyun” sırasında Çarlık Rusyası ile Büyük Britanya İmparatorluğu’nun askeri çekişmesine topraklarında şahit olan Afganistan, her iki güç içinde kalınması çok zor bir ülke olmuştu.

Afganistan 1979-1989 yılları arasında Sovyetler Birliği’nin işgali ile karşılaştı, ülkede örgütlenmiş Müslüman Mücahid hareket karşısında ağır bir yenilgi alan Sovyetler Birliği bu toprakları terk ettikten yalnız 2 yıl sonra, 1991 yılında dağıldı…

Amerika Birleşik Devletleri ve NATO, Afganistan’a, 11 Eylül 2001 saldırılarında sonra intikal etti ve Amerikan tarihinin de en uzun savaşı o tarih itibariyle başlamış oldu. ABD ve NATO, ülkede istikrarı sağlayamadı, Taliban’ı ortadan kaldıramadı, büyük bütçeler ile yapılan harcamalardan bir sonuç alınamadı, Afganistan her zaman bir savaş alanı olarak kaldı.

Şimdi bir kez daha bir yabancı güç bu toprakları terk ediyor ve Afganistan bir kez daha, kendi iç yapısındaki şiddetle karşılaşma riskini yaşıyor. Sovyetler Birliği bu ülkeden çekildiğinde kanlı bir aç savaş başlamıştı, şimdi yine benzer bir senaryonun devreye girmesinden derin endişe duyuluyor.

Afganistan’da yaklaşık 20 yıldır konuşlu bulunan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve NATO askerlerinin çekilmesi bugün resmi olarak başladı.

Afganistan’da NATO’nun “Kararlı Destek” misyonu kapsamında yaklaşık 2 bin 500’ü ABD’den olmak üzere 36 üye ülkeden yaklaşık 10 bin asker bulunuyor. NATO askerlerinin çekilmesine ve ülkede bulunan askeri teçhizatın taşınmasına fiili olarak geçen haftalarda başlanmıştı. Bu hafta ayrıca Kunduz’da sembolik bir anahtar devir teslimi gerçekleşti. Almanya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre Pamir Kampı’nın Alman ordusu tarafından kullanılan bölümü Afgan güvenlik güçlerine devredildi. Almanya’nın Afganistan’da konuşlu bulunan asker sayısı yaklaşık 1100.

NATO askerlerinin çekilmesi sırasında Taliban’ın bir saldırıda bulunmasından endişe ediliyor. ABD ordusu ağır silahlarını o nedenle hazır tutmayı sürdürüyor. Taliban cumartesi günü yaptığı açıklamada çekilme tarihinin gecikmiş olması nedeniyle saldırıda bulunabileceğinin sinyalini verdi. Taliban Sözcüsü Sabiullah Mücahid twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Taliban ile ABD arasında imzalanan anlaşma uyarınca 1 Mayıs tarihi itibarı ile çekilmenin tamamlanmış olması gerektiğine dikkat çekti. Mücahid bu “ihlalin” uluslararası birliklere karşı Taliban’ın orantılı saydığı “her türlü karşı önlemi almasının” da yolunu açtığını ifade etti. NATO’dan yapılan açıklamada ise çekilme esnasında düzenlenecek saldırılara “kararlı bir tepki” gösterileceği belirtildi.

Taliban gizli anlaşma iddiasını yalanladı

Şubat 2020’de Katar’da imzalanan anlaşmada eski ABD Başkanı Donald Trump tüm ABD ve NATO askerlerinin 1 Mayıs tarihine kadar çekilmesini kabul etmişti. ABD Başkanı Joe Biden ise nisan ayında yaptığı açıklamada askerlerinin tamamının çekilmesinin 11 Eylül’de tamamlanacağını açıklamıştı. Biden çekilmenin resmi başlama tarihi olarak ise 1 Mayıs’ı telaffuz etmişti.

Taliban ise bugün yaptığı açıklamada, Afganistan’da Batılı ülkelerin askeri üslerinin korumasını yapacağı yönündeki haberleri yalanladı. ABD ile Taliban arasındaki anlaşmaya ek olarak kararlaştırılan gizli bir anlaşma uyarınca Taliban güçlerinin söz konusu üsleri rakip İslamcı gruplara karşı koruyacağı ileri sürülmüştü. Taliban’ın Katar’ın başkenti Doha’da bulunan siyasi bürosunun sözcüsü Muhammed Naim twitter üzerinden yaptığı açıklamada bu haberlerin “temelsiz bir propaganda ve yanlış” olduğunu ifade etti.

Steinberg: El Kaide yeniden canlanabilir

Berlin Bilim ve Politika Vakfı uzmanlarından terör uzmanı Guido Steinberg Alman haber ajansı dpa’ya yaptığı açıklamada çekilme sonrasında El Kaide’nin ülkede yeniden güç kazanabileceğini söyledi. Steinberg ABD’nin çekilmesi sonrasında ülkedeki aşırılık yanlılarıyla mücadele etmenin de zorlaşacağını belirtti. Taliban’ın El Kaide ile içinde olduğu ittifaka son vermesi için ortada bir neden olmadığını söyleyen Steinberg Taliban’ın ülkede daha fazla söz sahibi olacağını ifade ederek “Bu, tüm dünyada cihatçılar açısından bir uyandırma çağrısı olabilir” diye konuştu.

Usame bin Ladin’in öldürülmesinin “İslami terörizmin tarihi açısından” bir dönüm noktası olduğunu belirten Steinberg, El Kaide içinde birçok genç cihatçıya önderlik edebilecek nitelikte bir figürün olmadığını vurguladı. Steinberg, Taliban’ın ABD’nin çekilmesi sonrasında “zekice” hareket etmesi halinde tüm dünyadan cihatçıları ülkeye toplayabileceğini ve El Kaide’nin gelecek yıllarda yine uluslararası çapta büyük bir saldırı düzenleyecek bir konuma ulaşabileceğini söyledi.

Yıllardr büyük güçlerin işgali ve dayattığı savaşların altında yaşayan Afganistan’da nüfusun yüzde 55’i “derin fakirlik” içinde Ülkede doğan her bin bebekten 65’i 5 yaşını göremeden ölüyor, ülke büyük bir alt yapı eksikliğiyle karşı karşıya, çocukların eğitimi çok zor şartlar altında sürdürülebiliyor.