Azerbaycan ve Türkmenistan, Hazar Denizi’ndeki tartışmalı enerji alanları sorununa yaklaşık 30 yıllık bir tartışma döneminden sonra son verdiler. Tartışmalı alanda artık bütün çalışmalar birlikte yapılacak…
Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından sonra Türk dünyasının önüne en az Dağlık Karabağ sorunu kadar kalıcı bir biçimde getirilen bir sorun, iki Türk devletinin kararıyla masada çözümlendi…
Sovyetler Birliği’nin yıkılma sürecinde Türkiye ile Azerbaycan (daha geniş bir anlatımla Türkiye ile Hazar-Orta Asya) arasına yerleştirilen Dağlık Karabağ sorunu ve bu bölgedeki Ermenistan işgali Azerbaycan’ın zaferiyle sonuçlanan savaş sonrası büyük oranda ortadan kalkmış görünüyor
Geçmiş 30 yılda ise iki kardeş Türk cumhuriyetinin, Azerbaycan ile Türkmenistan arasındaki Hazar Denizi’ndeki tartışmalı egemenlik alanı sorunu Türk dünyası açısında büyük bir engel oluşturuyordu.
Gerek iki güçlü enerji devletinin geleceği gerek dünya enerji güvenliği açısından önemli bu sorun Bakü-Aşkabad hattındaki anlaşmayla sonuçlandı.
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Türkmenistan’da mevkidaşı Raşit Meredov ile bir araya gelerek “Dostluk” petrol yatağında keşiflerin, işletmenin ve kullanımın iki ülke tarafından ortak yapılması konusundaki anlaşmaya imza attı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulu Berdimuhammedov da video konferans yöntemiyle imza törenine katıldı.
Aliyev: Tarihi bir anlaşma
İki ülke dışişleri bakanlarının imza attığı törende konuşan Aliyev, Azerbaycan ve Türkmenistan’ın Hazar Denizi’nde ilk kez ortak yatak işleteceğini belirterek, “Bu, tarihi bir anlaşmadır.” dedi.
Aliyev, yatağın ortak işletilmesinin iki ülkeyi daha da yakınlaştıracağını ve halklarına fayda sağlayacağını vurgulayarak, şunları dile getirdi:
“Bugünkü anlaşma Hazar’ın hidrokarbon kaynaklarının kullanılmasında yeni bir sayfa açıyor. Bu proje hem ülkelerimizin hem de komşularımızın enerji güvenliğini güçlendirecek. Bu proje, ihracat için büyük fırsatlar yaratacak ve böylece halklarımızın refahının yükselmesine olanak sağlanacak. Biz sadece Hazar’daki bir yatak konusunda anlaşma imzalamıyoruz, ilişkilerimizin gelecek gelişimi için önemli bir adım atıyoruz.”
Berdimuhammedov: İş birliği yeni bir aşamaya geçti
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov da anlaşma ile Hazar Denizi’nde Türkmenistan ile Azerbaycan arasındaki enerji iş birliğinin yeni bir aşamaya geçtiğini belirtti.
Bunun için siyasi irade, teknik altyapı, kadro ve petrol alanındaki tecrübe dahil gerekli her şeye sahip olduklarını vurgulayan Berdimuhammedov, başarılı iş birliğinin temelinde iki halk arasında yüzyıllara dayanan sağlam kardeşlik bağlarının bulunması olduğunu söyledi.
Türkiye anlaşmadan memnun
Öte yandan, Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, anlaşmanın, iki ülkenin dostluğunu pekiştirmesi temenni edildi.
Anlaşmanın, dost ve kardeş Türkmenistan ile Azerbaycan halklarına hayırlı olmasının, bölgenin refah ve istikrarına katkı sağlamasının dilendiği açıklamada, anlaşmanın Türkiye ile Avrupa’nın geri kalanının enerji güvenliğini artıracak projelerin de önünü açması temennisinde bulunuldu.
Türkmenistan’da “Serdar”, Azerbaycan’da ise “Kepez” ismiyle bilinen yatağın hangi ülkeye ait olduğu ve nasıl işletileceği konusu yıllardır iki ülke arasında diplomatik sorunlara neden oluyordu.
Hazar Denizi’nde, Azerbaycan ve Türkmenistan’a ait alanların tam ortasında yer alan yatağın yaklaşık 60 milyon ton petrol rezervine sahip olduğu tahmin ediliyor.
